Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ορίζει τον αλκοολικό ως ένα άτομο που κάνει υπερβολική κατανάλωση οινοπνεύματος με τέτοιο τρόπο που προκαλεί βλάβη τόσο στην υγεία του (σωματικά και ψυχικά) όσο και στην σχέση του ιδίου με το περιβάλλον του.
Το φαινόμενο του αλκοολισμού αφορά σε όλους τους ανθρώπους κάθε ηλικίας, φύλου, επαγγελματικής ιδιότητας, μορφωτικού και κοινωνικο-οικονομικού επιπέδου.
Υπολογίζεται ότι το 8% του πληθυσμού της Ελλάδας έχει εξάρτηση από το αλκοόλ.
Παγκοσμίως δε μόνο το 10% ζητά θεραπεία. Το ίδιο ισχύει και για την Ελλάδα.
Θεωρείται η πρώτη αιτία θανάτου σε σχέση με άλλες ουσίες και αντιστοιχεί στο 3,2% όλων των θανάτων.
Οι αιτίες του αλκοολισμού είναι πολυπαραγοντικές, και συνοψίζονται κυρίως σε :
Η εξάρτηση από το οινόπνευμα είναι ψυχική και τις περισσότερες φορές και σωματική. Ψυχική εξάρτηση έχουμε στην περίπτωση όπου κάποιος χρησιμοποιεί το αλκοόλ
χωρίς να είναι σε θέση να παραιτηθεί από τη «λύση» αυτή.
Η σωματική εξάρτηση χαρακτηρίζεται από τα συμπτώματα του «αλκοολικού στερητικού συνδρόμου » :τρόμος χεριών, ιδρώτες, νευρικότητα, εσωτερική ανησυχία, διαταραχές του ύπνου.
Οι επιπτώσεις από τον αλκοολισμό είναι πολλές, σωματικές, ψυχικές και κοινωνικές.
Τα συχνότερα νοσήματα που σχετίζονται με τον αλκοολισμό είναι η αλκοολική γαστρίτιδα, έλκη του στομάχου και του δωδεκαδακτύλου, η κίρρωση του ήπατος, παγκρεατίτιδα, πολυνευροπάθεια, επιληπτικές κρίσεις, εγκεφαλοπάθεια.
Οι συχνότερες ψυχικές διαταραχές είναι το σύνδρομο Korsakow (αμνησιακή διαταραχή), ψυχωτική διαταραχή με παραληρητικές ιδέες ή/ και ψευδαισθήσεις, επιβράδυνση ψυχικών λειτουργιών, κατάθλιψη.
Στις κοινωνικές επιπτώσεις είναι οι διαταραγμένες οικογενειακές σχέσεις, η μείωση της απόδοσης στην εργασία, τα οικονομικά προβλήματα, η βίαιη συμπεριφορά, η πρόκληση ατυχημάτων, η κοινωνική απομόνωση κλπ.
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ
Η Μονάδα Απεξάρτησης Αλκοολικών- Τοξικομανών 18 ΑΝΩ του Ψ.Ν.Α. άρχισε να λειτουργεί από το 1969 έως το 1995 που χωρίστηκε σε δύο ανεξάρτητα τμήματα Αλκοολικών και Τοξικομανών τα οποία βρίσκονται πλέον σε ξεχωριστά κτίρια μέσα στο Ψ.Ν.Α
Το 1993 ξεκίνησε η λειτουργία του 10ου Περιπτέρου ως τμήμα Σωματικής Αποτοξίνωσης το οποίο έπαψε να λειτουργεί το 1998 και από τότε έως σήμερα λειτουργεί εκεί η μονάδα απεξάρτησης αλκοολικών βραχείας νοσηλείας (10ο)
Το 1996 ξεκίνησε την λειτουργία του το 18Ανω αλκοολικών, σε ξεχωριστό κτίριο.
Η Μονάδα Απεξάρτησης Αλκοολικών του ΨΝΑ προσφέρει εξειδικευμένες υπηρεσίες θεραπείας και κοινωνικής επανένταξης που απευθύνονται σε άτομα εξαρτημένα από το αλκοόλ και τις οικογένειες τους.
Οι θεραπευτικοί στόχοι είναι: η πλήρης αποχή από όλες τις ουσίες, η ρήξη με αυτόν τον μονοσήμαντο τρόπο ζωής και η δημιουργία μίας νέας προοπτικής ζωής.
Θεμέλιο λίθο της θεραπευτικής μας πρακτικής αποτελεί η αρχή ότι η θεραπεία απεξάρτησης απαιτεί ειδικό πλαίσιο, ειδική δομή με το δικό της πρόγραμμα και τις δικές της υπηρεσίες.
Τα δύο τμήματα ψυχολογικής απεξάρτησης 10ο και 18ο αλκοολικών είναι κλειστά προγράμματα ενδονοσοκομειακής νοσηλείας- Θεραπευτική Κοινότητα- όπου το καθένα αποτελείται από 3 φάσεις :
Το θεραπευτικό έργο του 18 Άνω και του 10ου αλκοολικών όπως συμβαίνει και στις περισσότερες θεραπευτικές κοινότητες επιτελείται στη βάση αρχών και κανόνων.
Η ευθύνη της οργάνωσης της ζωής ανήκει στους ίδιους τους θεραπευόμενους.
Τα μοντέλα των ομάδων που χρησιμοποιούνται είναι: Γνωσιο-συμπεριφορικές, ψυχοδυναμικές, ψυχοεκπαιδευτικές, ομάδες ανάπτυξης δεξιοτήτων, ομάδες δραματοθεραπείας, και εργοθεραπείας.
Η πρώτη και η τρίτη φάση στεγάζονται στο Συμβουλευτικό Σταθμό της Μονάδας που βρίσκεται στο κέντρο της Αθήνας.
18 ΑΛΚΟΟΛΙΚΩΝ
Α. Φάση Προετοιμασίας
Αφορά στην περίοδο προετοιμασίας για την παρακολούθηση του κλειστού προγράμματος . Η εισαγωγή στο κλειστό πρόγραμμα απεξάρτησης γίνεται αφού ο θεραπευόμενος περάσει την φάση της σωματικής απεξάρτησης, ως εξωτερικός ασθενής, παρακολουθούμενος ιατρικά και υποβαλλόμενος σε φαρμακευτική αγωγή. Οι θεραπευόμενοι εισάγονται στο πρόγραμμα ατομικά και όχι ομαδικά.
Σε αυτή τη φάση, ο θεραπευόμενος υποβάλλεται σε τακτικά αλκοτέστ για να πιστοποιηθεί η αποχή του από το αλκοόλ ενώ λίγες μέρες πριν την εισαγωγή του υποβάλλεται σε τοξικολογική εξέταση ούρων για να εξακριβωθεί η αποχή του από ουσίες.
Β. Θεραπευτική Κοινότητα 18ο αλκοολικών (ενδονοσοκομειακή νοσηλεία).
Στο Θεραπευτικό Πρόγραμμα που εφαρμόζεται δεν χορηγείται άλλου είδους ουσία ως υποκατάστατο ή θεραπευτικά. Πρόκειται για ένα «στεγνό πρόγραμμα» και περιλαμβάνει ενδονοσοκομειακή νοσηλεία διάρκειας τουλάχιστον 6 μηνών. Κύρια θεραπευτικά εργαλεία είναι η ομαδική ψυχοθεραπεία και το ιεραρχικό μοντέλο. Μέσω της διαδικασίας ιεραρχικής εξέλιξης αναπτύσσεται η αυτοπεποίθηση του ατόμου, μαθαίνει πώς να ανελιχθεί στην κοινωνία, υιοθετώντας κοινωνικές νόρμες και αναπτύσσοντας κοινωνικές δεξιότητες. Γνωρίζει πώς να δημιουργεί υγιείς σχέσεις με τα άλλα μέλη, μαθαίνει να εντάσσεται σε μια ομάδα και να υποτάσσεται σε μια αρχή.
Γ. Κοινωνική Επανένταξη
Είναι η τελευταία φάση της θεραπείας με την οποία ολοκληρώνεται η θεραπευτική διαδικασία κι αφορά στα μέλη που ολοκληρώνουν τη φάση της ενδονοσοκομειακής νοσηλείας (κλειστό πρόγραμμα) και επιστρέφουν στο οικογενειακό, επαγγελματικό και κοινωνικό τους περιβάλλον.
Η φάση διαρκεί 18 μήνες και περιλαμβάνει ατομικές κι ομαδικές ψυχοθεραπευτικές συνεδρίες καθώς επίσης ομάδα εργοθεραπείας, σε εβδομαδιαία βάση.
Στο διάστημα αυτό οι θεραπευόμενοι έρχονται αντιμέτωποι με οικογενειακά και εργασιακά ζητήματα, νομικές και οικονομικές εκκρεμότητες, θέματα επιβίωσης και όλα αυτά συνυφασμένα με το πρωταρχικό μέλημα της πρόληψης της υποτροπής.
100 - ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΠΕΞΑΡΤΗΣΗΣ ΑΛΚΟΟΛΙΚΩΝ ΒΡΑΧΕΙΑΣ ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ
Α. Φάση Προετοιμασίας
Αφορά στην περίοδο προετοιμασίας για την παρακολούθηση του κλειστού προγράμματος θεραπείας. Η εισαγωγή στο κλειστό πρόγραμμα απεξάρτησης μπορεί να γίνει αφού ο θεραπευόμενος έχει περάσει την φάση σωματικής απεξάρτησης, ως εξωτερικός ασθενής, παρακολουθούμενος ιατρικά και ψυχοθεραπευτικά, και υποβαλλόμενος εφόσον απαιτείται σε φαρμακευτική αγωγή.
Οι εισαγωγές των μελών γίνονται σε ομαδική βάση. Οι θεραπευόμενοι παρακολουθούν ομάδες διάρκειας περίπου 2 μηνών, που σκοπό έχουν την ενημέρωση και προετοιμασία των υποψηφίων, αλλά και την όσο το δυνατόν καλύτερη συνοχή της ομάδας.
Β. Θεραπευτική Κοινότητα 10ο αλκοολικών (ενδονοσοκομειακή νοσηλεία)
Στην διάρκεια του προγράμματος (3 μήνες) και με όρους θεραπευτικής κοινότητας, καταβάλλεται προσπάθεια, μέσω στοχευμένων ατομικών και ομαδικών θεραπευτικών παρεμβάσεων, να αποσαφηνιστούν οι λόγοι που οδήγησαν στην εξάρτηση. Μέσω της θεραπευτικής διαδικασίας αναπτύσσονται νέες δεξιότητες αντιμετώπισης των δυσμενών καταστάσεων. Μετά την παρέλευση 1,5 μήνα εισάγεται η επόμενη ομάδα. Έτσι πάντα συνυπάρχουν δύο ομάδες που βρίσκονται σε διαφορετική θεραπευτική φάση.
Παράλληλα χορηγείται ναλτρεξόνη σε δόση 50 mg ημερησίως. Η ναλτρεξόνη είναι μία ουσία που ανταγωνίζεται την δράση των οπιοειδών και έτσι βοηθά σε συνδυασμό με την ψυχοθεραπευτική προσέγγιση στην απεξάρτηση από το αλκοόλ.
Γ. Φάση Επανένταξης
Εφ’ όσον έχει ολοκληρωθεί επιτυχώς η παρακολούθηση του κλειστού προγράμματος νοσηλείας, ο θεραπευόμενος, ως εξωτερικός ασθενής, παρακολουθεί εβδομαδιαίες ομάδες επανένταξης. Η διάρκεια της φάσης επανένταξης είναι 3 μήνες. Στόχος της φάσης αυτής είναι η διατήρηση της αποχής και η πρόληψη των υποτροπών. Επιπλέον επεξεργάζονται θέματα σχέσεων με το εργασιακό και κοινωνικό τους περιβάλλον καθώς και θέματα που συνδέονται με την προσωπική τους ανάπτυξη.
ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
Τις πρώτες 3-4 εβδομάδες (περίοδος screening) από την πρώτη επαφή του ασθενούς με το πρόγραμμα, γίνεται προσπάθεια διατήρησης της αποχής από κάθε ουσία εξάρτησης.
Εν συνεχεία ο θεραπευτής (συνήθως ψυχίατρος) ο οποίος ασχολείται με το αρχικό “screening” παραπέμπει τον ασθενή στο εξωτερικό πρόγραμμα της ομαδικής ψυχοθεραπείας, συστημικού τύπου, που έχει εβδομαδιαίες συναντήσεις και είναι διάρκειας δύο χρόνων. Επικουρικά ο ασθενής μαζί με την ομάδα ψυχοθεραπείας παρακολουθεί και άλλες ομάδες (εργοθεραπείας, δραματοθεραπείας).
Στο πρόγραμμα αυτό μπορούν να συμμετέχουν εξαρτημένοι, που η ζωή τους είναι οργανωμένη σε ικανοποιητικό βαθμό, παραμένουν στην εργασία τους, διατηρούν το γάμο τους, εφόσον πρόκειται για έγγαμους ή απλά ζουν σε ένα σταθερό, υποστηρικτικό, οικογενειακό περιβάλλον. Οι ασθενείς εισάγονται στο πρόγραμμα ατομικά και όχι ομαδικά.
Εδρεύει στο Συμβουλευτικό Σταθμό του τμήματος αλκοολικών του ΨΝΑ.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΑΝΑΗ
Το «Δανάη» είναι πρόγραμμα ημερήσιας εξωτερικής παρακολούθησης και στόχο έχει την ψυχολογική και σωματική απεξάρτηση από το αλκοόλ .
Λειτουργεί παράλληλα με το εξωτερικό πρόγραμμα στο Συμβουλευτικό σταθμό και αποτελεί την ολοκλήρωση ενός οργανωμένου πλαισίου αντιμετώπισης της εξάρτησης που λειτουργεί στο Ψ.Ν.Α.
Απευθύνεται σε ενήλικες χρήστες αλκοόλ που έχουν υποστηρικτικό συγγενικό ή φιλικό περιβάλλον. Δημιουργήθηκε από την ανάγκη για ένα βραχυπρόθεσμο αποτελεσματικό πρόγραμμα, όπου οι θεραπευόμενοι δεν αποκλείονται από το περιβάλλον τους, αλλά ζουν μέσα σε αυτό.
Το πρόγραμμα έχει διάρκεια έξι εβδομάδες εντατικής θεραπείας και όλες οι θεραπευτικές δραστηριότητες πραγματοποιούνται καθημερινά από το πρωί έως το απόγευμα. Μετά την ολοκλήρωση των έξι εβδομάδων ακολουθεί ομαδική ψυχοθεραπεία διάρκειας ενός έτους και με εβδομαδιαία συχνότητα.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΥΓΓΕΝΩΝ
Έχει πολλές φορές παρατηρηθεί πως η στάση της οικογένειας απέναντι στο πρόβλημα του αλκοολισμού παίζει πολύ σημαντικό ρόλο και συμβάλει στην πορεία της εξέλιξης του θεραπευομένου.
Επίσης έχει αποδειχθεί πως η συμμετοχή των οικογενειών στη θεραπεία μέσω ομάδων συγγενών ή οικογενειακών συνεδριών:
μπορεί να οδηγήσει στην εμπλοκή του εξαρτημένου ατόμου στην θεραπεία
βοηθάει σημαντικά στην παραμονή κι ολοκλήρωση των ίδιων των εξαρτημένων
βοηθάει στη στήριξη της οικογένειας, ανεξάρτητα από το στάδιο στο οποίο βρίσκεται ο χρήστης ουσιών
ενισχύει μακροπρόθεσμα την οικογενειακή μονάδα παρέχοντας στο θεραπευόμενο ένα πιο σταθερό σπιτικό όταν πια επιστρέφει σ΄αυτό .
Ατομικές συνεδρίες συγγενών νοσηλευομένων
Παρέχεται συμβουλευτική – υποστηρικτική βοήθεια και προετοιμασία για την ένταξή τους στην ομάδα συγγενών που λειτουργεί στον Συμβουλευτικό σταθμό. Στόχος είναι τόσο η ενημέρωση γύρω από την κατάχρηση – εξάρτηση από το αλκοόλ και τις συνέπειες που αυτό έχει, όσο και η αναγνώριση της δικής τους συμμετοχής στην συντήρηση ή την θεραπεία του συμπτώματος.
Ομάδες συμβουλευτικής συγγενών νοσηλευομένων
Αφορά στους συγγενείς των θεραπευομένων που βρίσκονται στο κλειστό πρόγραμμα του 18 Άνω και του 10ου (είτε στη φάση ενδονοσοκομειακής νοσηλείας, είτε στη φάση της επανένταξης).
Σκοπός αυτών των ομάδων είναι η πληροφόρηση κι ευαισθητοποίηση των συγγενών γύρω από ζητήματα της εξάρτησης, καθώς επίσης, να δοθεί η απαιτούμενη βοήθεια προκειμένου να διαχειριστούν αποτελεσματικότερα προβλήματα σχέσεων-επικοινωνίας με τον εξαρτημένο
Ομάδες Ψυχοθεραπείας συγγενών
Γίνονται 2ωρες συναντήσεις μια φορά την εβδομάδα και αφορά σε συγγενείς εξαρτημένων οι οποίοι δεν είναι απαραίτητα ενταγμένοι στο πρόγραμμα.
Οι ομάδες αυτές απαρτίζονται από συγγενείς α) που αναγνωρίζουν την εξάρτηση του μέλους της οικογένειάς τους και δηλώνουν πρόθυμοι να το κινητοποιήσουν ώστε να έρθει στο πρόγραμμα για να ζητήσει θεραπεία, β) έχουν ένα περισσότερο προσωπικό αίτημα προκειμένου να βοηθηθούν στην αντιμετώπιση του εξαρτημένου συγγενή τους, είτε γ) ζητούν βοήθεια προκειμένου να καταφέρουν να ζουν λειτουργικά τη δική τους ζωή.
Ομάδες Al-Anon
Είναι ομάδες συγγενών ατόμων που έχουν πρόβλημα με το αλκοόλ. Για πάνω από πενήντα χρόνια οι οικογενειακές ομάδες Al-Anon βοηθούν οικογένειες και φίλους αλκοολικών και είναι εξαπλωμένες σε όλο τον κόσμο.
Οι ομάδες Al-Anon είναι μέρος της κοινωνίας όντας μη θρησκευτικές, μη πολιτικές και πολυφυλετικές. Οι ομάδες είναι πάντα ανοικτές στον καθένα που έχει επηρεαστεί από την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ κάποιου, συμπεριλαμβανομένων ενηλίκων τέκνων αλκοολικών, γονέων, συντρόφων, συζύγων και άλλων συγγενών ή φίλων αλκοολικών.
Οι συναντήσεις της ομάδας γίνονται μία φορά την εβδομάδα στον χώρο του Συμβουλευτικού Σταθμού.
ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Ο Συμβουλευτικός Σταθμός της Μονάδας βρίσκεται στο κέντρο της Αθήνας, στην οδό Τροίας 19, τηλ. 210-3304177-8 fax: 210-3304102, e-mail: ssa@psyhat.gr.
Το τμήμα ενδονοσοκομειακής νοσηλείας 18ο Αλκοολικών βρίσκεται στο χώρο του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής, στο Δαφνί (Ψ.Ν.Α.). Λεωφόρος Καβάλας 374, tηλ.213 2054306 fax: 213-2054482, e-mail: sec18al@psyhat.gr.
Το τμήμα ενδονοσοκομειακής νοσηλείας 10ο Αλκοολικών βρίσκεται στο χώρο του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής, στο Δαφνί (Ψ.Ν.Α.). Λεωφόρος Καβάλας 374, τηλ: 213-2054226 fax: 213-2054290, e-mail: diefdepal10@psyhat.gr.
ΕΡΕΥΝΑ
Ο ρόλος της συννοσηρότητας στις υποτροπές ασθενών που ολοκλήρωσαν το κλειστό πρόγραμμα απεξάρτησης του 18 Άνω Αλκοολικών.
Μητσώνης Χ., Μουλαρογιώργου Ι., Πάλλη Ι., Δημόπουλος Ν., Λατζουράκη Ε., Τσακίρης Φ.
2ο Μονοθεματικό Πανελλήνιο Συνέδριο Ψυχιατρικής 5-7 Μαρτίου 2010, Θεσσαλονίκη.
Ψυχική πίεση, ψυχοπαθολογία και αλκοολισμός: μελέτη επιπολασμού
Μητσώνης Χ., Μουλαρογιώργου Ι., Πάλλη Ι., Δημόπουλος Ν., Λατζουράκη Ε., Τσακίρης Φ.
2ο Πανελλήνιο Ψυχιατρικό Συνέδριο στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, 4-6 Ιουνίου 2010, Grecotel, Κυλλήνη Ηλείας.
Ο ρόλος της Αριπιπραζόλης στην συννοσηρότητα ψύχωσης-κατάχρησης αλκοόλ: Παρουσίαση περιπτώσεως
Οικονόμου Α., Μητσώνης Χ., Μουλαρογιώργου Ι., Πάλλη Ι., Μούγιας Α., Τσακίρης Φ.
1η Πανελλήνια Διημερίδα Κλινικής Ψυχοφαρμακολογίας, 24-25 Σεπτεβρίου 2010, Προφορική ανακοίνωση
Efficacy of venlafaxine extended release for relapse prevention in outpatients with alcohol dependence and comorbid social anxiety disorder: A randomized, controlled, 24-weeks prospective study.
C. Mitsonis, I.Palli, I.Moularogiorgou, E. Latzouraki, N. Dimopoulos, F. Tsakiris,
Addictions 2010, Washington DC, October 28-31, 2010, Sheraton National, Arlington, VA, USA .
«Profiling Type I and II alcoholics using psychometric questionnaires in a Greek patient sample».
G. Dadouti, G. Kiosterakis, E. Segredou.
Παρουσιάστηκε με τη μορφή αναρτημένης ανακοίνωσης (Poster) στο 23rd ENCP Congress, 28 August – 1 September 2010, Amsterdam, The Netherlands.
Η τυπολογία αλκοολικών κατά Cloninger στη Μονάδα Βραχείας Απεξάρτησης του ΨΝΑ: κλινικά σημαντικές χαρακτηριολογικές διαφορές.
Γ. Κιοστεράκης, Γ. Νταντούτη, Ε. Σεγρέδου.
Παρουσιάστηκε με τη μορφή αναρτημένης ανακοίνωσης (Poster) στο 21ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψυχιατρικής, 5-8 Μαΐου 2011, Χίλτον, Αθήνα.
Συνοσηρότητα Μετατραυματικής Αγχώδους Διαταραχής με εξάρτηση από αλκοόλ: η κλινική εμπειρία της Μονάδας Βραχείας Απεξάρτησης από αλκοόλ του Ψ.Ν.Α.
Κιοστεράκης Γ., Νταντούτη Γ., Τσιουγκρή Β., Θεράπου Κ.
Μονάδα Βραχείας Απεξάρτησης από αλκοόλ ( 10ο Αλκοολικών), Ψ.Ν.Α. Παρουσιάστηκε με τη μορφή αναρτημένης ανακοίνωσης (Poster) στο 21ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψυχιατρικής, 5-8 Μαΐου 2011, Χίλτον, Αθήνα
Θεραπεία χρόνιου αλκοολικού με βαρειά κλινική εικόνα. Παρουσίαση περιστατικού. Κιοστεράκης Γ., Τσιουγκρή Β., Πεταλωτής Μ., Σεγρέδου Ε., Νταντούτη Γ.
Παρουσιάστηκε με τη μορφή αναρτημένης ανακοίνωσης (Poster) στο 21ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψυχιατρικής, 5-8 Μαΐου 2011, Χίλτον, Αθήνα
Απόκρυψη στοιχείων από θεραπευόμενους σε υπηρεσία ψυχικής υγείας. Παρουσίαση περιστατικού.
Σεγρέδου Ε., Θεράπου Κ., Κιοστεράκης Γ., Μυλωνά Χ., Τσακίρης Φ.
Παρουσιάστηκε με τη μορφή της αναρτημένης ανακοίνωσης (Poster) στο 21ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψυχιατρικής, 5-8 Μαΐου 2011, Χίλτον, Αθήνα.
Αποτελεσματικότητα προγράμματος απεξάρτησης αλκοολικών, εσωτερικής παραμονής, βραχείας διάρκειας, του Ψ.Ν.Α. κατά τα έτη 1997-2010.
Σεγρέδου Ε., Κιοστεράκης Γ.,Τσιουγκρή Β., Πεταλωτής Μ., Μουχτούρη Β., Πουλής Ε., Μπάρας Σ., Λυμνιούδης Α., Τσακίρης Φ.,
Υπό δημοσίευση
2019 © ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΤΤΙΚΗΣ
